Ekspert kredytowy przybliży Państwu najistotniejsze aspekty zagadnienia.

W obliczu dynamicznych zmian na rynku nieruchomości oraz rosnących potrzeb młodych ludzi na zakup własnego mieszkania, Ministerstwo Rozwoju i Technologii przedstawiło nowy projekt ustawy o kredycie mieszkaniowym „Kredyt na Start”.

Program ten, mający na celu wspieranie młodych obywateli w nabywaniu własnych nieruchomości, wprowadza istotne zmiany w mechanizmie dopłat oraz ogranicza ryzyko nadużyć, które występowały w poprzednich programach. Projekt wzbudził duże zainteresowanie oraz liczne komentarze ekspertów finansowych i ekonomicznych.

Z tego artykułu dowiesz się:

W poniższym artykule postaram się zaprezentować Państwu najistotniejsze założenia nowego rządowego programu wsparcia, oraz kwestie dotyczące biegnącego procesu legislacyjnego.

Kluczowe Założenia „Kredytu na Start”

Jednym z najważniejszych elementów nowego programu jest algorytm wyznaczania limitów dochodowych dla poszczególnych grup kredytobiorców. W przeciwieństwie do poprzedniej wersji, w której wprowadzono stałe ceny dopłat, nowy projekt zakłada, że limity dochodów, które określają możliwość uzyskania dopłat, będą corocznie aktualizowane. Podstawą aktualizacji będzie średnia wysokość stóp procentowych z trzech kwartałów poprzedzających ogłoszenie decyzji. W roku 2025 limity te mają wynosić:

Zniesiono również limit dla rodzin lub osób wychowujących trójkę dzieci lub więcej. Dzięki temu „Kredyt na Start” umożliwi zakup własnej nieruchomości wielu osobom, które z różnych przyczyn nie mogły skorzystać z poprzedniego programu „Bezpieczny kredyt 2 proc.”.

Mniejsze Ryzyko Nadużyć

Kolejną istotną zmianą jest wprowadzenie warunku, że dopłaty będą mogły być udzielone tylko dla kredytów, których wkład własny stanowi nie więcej niż połowę kosztów inwestycji.

Taki zapis ogranicza możliwość optymalizacji, polegającej na uzyskiwaniu dopłat przez osoby majętne, dysponujące znacznym wkładem własnym i wnioskujące o kredyt na stosunkowo niewielką część ceny nabywanego mieszkania lub kosztów budowy domu jednorodzinnego. Ministerstwo Rozwoju i Technologii zliberalizowało również ograniczenie dotyczące wieku osób z niepełnosprawnością ubiegających się o kredyt z dopłatą jako jednoosobowe gospodarstwo domowe, warunków dotyczących wcześniej posiadanych nieruchomości oraz wymogu, by kredytobiorca musiał uzyskiwać dochód w złotówkach.

Kontrowersje i Opinie Ekspertów

Nowy projekt ustawy spotkał się z różnorodnymi opiniami, zarówno pozytywnymi, jak i krytycznymi. Eksperci z ANG Odpowiedzialne Finanse zwracają uwagę na potencjalne ryzyko wpływu programu na wzrost cen nieruchomości, podobnie jak miało to miejsce w przypadku „Bezpiecznego kredytu 2 proc.” Ministerstwo Finansów oraz Narodowy Bank Polski również wyraziły swoje sceptyczne stanowiska, podkreślając zagrożenie niewspółmiernego wzrostu cen mieszkań w krótkim okresie przed odpowiednim dostosowaniem podaży mieszkań.

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej w swoim stanowisku ostrzega, że schemat kierowany do strony popytowej może doprowadzić do wzrostu cen na rynku mieszkaniowym. Zwiększenie limitów sfinansowanych wniosków na dwa pierwsze kwartały 2025 roku również zostało skrytykowane jako potencjalnie negatywne, gdyż może skutkować efektem podobnym do tego, który obserwowano w przypadku „Bezpiecznego kredytu 2 proc.”

Ochrona Konsumentów

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) wyraził obawy dotyczące nieprzejrzystych ofert banków w kontekście nowego programu. Projekt ustawy przewiduje, że w pierwszym okresie spłaty zobowiązania oprocentowanie będzie stałe i ustalane na co najmniej 5 lat. Jednakże, dopuszcza się tymczasową zmianę oprocentowania w wyniku przejściowego wzrostu marży spowodowanego naruszeniem przez kredytobiorcę warunków umowy. UOKiK podkreśla, że brak jasności w definicji naruszenia warunków umowy może prowadzić do nieprzejrzystych praktyk ze strony kredytodawców, zmuszających klientów do nabycia dodatkowych produktów bankowych.

Przyszłość Programu i Konsultacje Społeczne

Minister Rozwoju i Technologii Krzysztof Paszyk zapowiedział, że po wakacjach resort przedstawi kompleksowy projekt mieszkaniowy, który będzie składał się nie tylko z programu kredytowego, ale także m.in. ze wsparcia budownictwa społecznego. Minister liczy na dialog w ramach koalicji rządowej i podkreśla, że nowa propozycja będzie podstawą do negocjacji. Deficyt około 2 milionów mieszkań na polskim rynku oraz trudności młodych ludzi w uzyskaniu zdolności kredytowej wymagają rozważenia narzędzi i sposobów przeciwdziałania wzrostowi cen, a jednocześnie otwierania nowych możliwości na pozyskanie przez młodych ludzi własnego mieszkania.

W projekcie przewidziano również zwiększenie podaży terenów pod budownictwo, co ma na celu obniżenie cen nowych mieszkań. Zrównoważona oferta będzie obejmować różnorodne rozwiązania, mające na celu poprawę warunków mieszkaniowych dla wszystkich potrzebujących.

Podsumowanie

„Kredyt na Start” to ambitny projekt mający na celu wspieranie młodych ludzi w zakupie własnych mieszkań. Wprowadza on wiele istotnych zmian, które mają uczynić program bardziej sprawiedliwym i efektywnym. Jednocześnie budzi on liczne kontrowersje i obawy dotyczące potencjalnych negatywnych skutków, takich jak wzrost cen nieruchomości. Przyszłość programu zależy od dalszych konsultacji społecznych i negocjacji w ramach koalicji rządowej, które będą kluczowe dla ostatecznego kształtu ustawy. Ministerstwo Rozwoju i Technologii planuje przedstawienie kompleksowego projektu mieszkaniowego po wakacjach, co może otworzyć nowe możliwości dla młodych ludzi poszukujących własnego mieszkania.

Dziękuję za poświęcony czas na lekturę niniejszego artykułu!

Gorąco zachęcam do kontaktu i rozmowy, podczas której możemy wspólnie przeanalizować nadchodzące zmiany w programach wsparcia, oraz przygotować Państwa do podjęcia decyzji i wyboru najbardziej optymalnych rozwiązań.

Ekspert - Małgorzata Kulikowska